Μέρος 2

Ων δε τολμηρός και δραστήριος δεν άργησε να αναγνωρισθή και από

τους κατοίκους, οι οποίοι δεν ετόλμων να εναντιωθώσι και από

τους κατ' εκείνην την εποχήν πασάδες, εις τους οποίους δεν

συνέφερε να τον καταδιώξωσι δι' όπλων, διότι είχον την προσοχήν

των εις την Πελοπόννησον και εις το Σούλι. Ο Καραϊσκάκης

ευρισκόμενος εις το μεθόριον των Ελλήνων και των Τούρκων και

βλέπων ότι προφανώς δεν ηδύνατο να κηρυχθή εναντίον ούτε του

ενός ούτε του άλλου μέρους, οικονομούσεν αμφότερα. Κλίνων όμως

προς τους Έλληνας έδωκεν αιτίαν πολλάκις να κινηθώσιν εναντίον

του οι Τούρκοι· αλλ' αντικρούσας πάντοτε τας δυνάμεις των

διέμεινε και ακόντων αυτών εις την επαρχίαν των Αγράφων.

Επειδή όμως η μετά των Τούρκων σύγχυσις αυτού δεν συνέφερεν

ούτε εις τους Χριστιανούς κατοίκους της επαρχίας ταύτης, διότι

εξετίθεντο εις κίνδυνον λεηλασίας από μέρους των Τούρκων, ούτε

εις τους Τούρκους τους κατοικούντας εις τους πρόποδας των

βουνών των Αγράφων, διότι ήσαν εκτεθειμένοι εις τας επιδρομάς

του Καραϊσκάκη, οι μεν κάτοικοι των Αγράφων κατέπεισαν αυτόν να

προσποιηθή ότι είναι υποκείμενος εις τας διαταγάς της τουρκικής

εξουσίας, οι δε Τούρκοι παρεκάλεσαν τους κατά καιρόν πασάδες να

προσποιώνται ότι πιστεύουσι την φαινομένην υποταγήν του

Καραϊσκάκη. Οι κατά καιρόν πασάδες απεδέχθησαν το ζήτημα τούτο,

μη θέλοντες να έχουν τόσον πλησίον τοιούτον επίφοβον εχθρόν,

οποίος ήτον ο Καραϊσκάκης, εν ώ ήσαν αναγκασμένοι να διευθύνωσι

τα στρατεύματά των εις την Πελοπόννησον και εις τας ενδοτέρας

επαρχίας της Στερεάς Ελλάδος.

Ο Καραϊσκάκης συνδέσας με τους εις Λάρισσαν εχθρούς το είδος

τούτον της ανακωχής, δεν αμέλησε να δείξη εις τους Έλληνας, ότι

τούτο δεν είναι τελεία υποταγή, αλλά μερική μόνον προς έν μέρος

εχθρικόν συνθήκη. Εις όλας σχεδόν τας εις την Δυτικήν Ελλάδα

γενομένας Ελληνικάς εκστρατείας έστειλεν ανάλογον δύναμιν.

Μάλιστα όταν, διαλυθείσης της πρώτης πολιορκίας του

Μεσολογγίου, ο Ομέρ πασάς μη δυνάμενος να διαβή τον Άσπρον

(Αχελώον) διευθύνθη να περάση διά των Αγράφων εις Λάρισσαν, ο

Καραϊσκάκης συνάξας έως χιλίους στρατιώτας προκατέλαβε την

διάβασιν αυτών εις τον Άγιον Βλάσην. Οι Τούρκοι, αφ' ού ματαίως

εζήτησαν διά λόγου να τον πείσωσι να τους αφήση ελευθέραν την

διάβασιν, επεχείρησαν και διά της βίας. Συγκροτηθείσης λοιπόν

μάχης, υπερίσχυσαν οι εχθροί και έτρεψαν εις φυγήν το

μεγαλήτερον μέρος της στρατιάς του Καραϊσκάκη· αυτός όμως με

εκατόν πεντήκοντα στρατιώτας περίπου οχυρωθείς είς τινα δυνατήν

θέσιν ανθίστατο εις την ορμήν των εχθρών. Οι Τούρκοι δεν

ηκολούθησαν επί πολύ την καταδίωξιν των τραπέντων εις φυγήν,

βλέποντες διαμένον ακόμη ακέραιον περί τον Καραϊσκάκην έν μέρος

της στρατιάς του. Οι δε τραπέντες εις φυγήν Έλληνες βλέποντες

ότι δεν ήτον ο Καραϊσκάκης μαζή των εις την φυγήν, και

εννοήσαντες ότι εκλείσθη, εστράφησαν οπίσω με σκοπόν να δώσωσι

βοήθειαν εις αυτόν διά να δυνηθή να φύγη. Αλλ' οι εχθροί, οι

οποίοι πολεμούντες πολλήν ώραν είχον αποκάμει, βλέποντες

επιστρέφοντας τους Έλληνας, ετράπησαν εις φυγήν. Τότε

εκπηδήσαντες και οι περί τον Καραϊσκάκην ερρίφθησαν εις τους

εχθρούς και τους κατεδίωξαν ικανόν διάστημα, φονεύσαντες υπέρ

τους διακοσίους, εν οις οι πλειότεροι Αλβανοί. Εφονεύθη όμως

εις ταύτην την μάχην ο Βακογιάννης, ο οποίος συνετέλεσε πολύ

και εις το να λάβη τα Άγραφα ο Καραϊσκάκης και εις το να τα

διαφυλάξη, και τον οποίον ηγάπα και εσέβετο ο Καραϊσκάκης διά

την φρόνησιν και γλυκολογίαν του.

Οι αρχηγοί της νικηθείσης ταύτης στρατιάς επαραπονέθησαν πολλά

προς τους εν Λαρίσση Τούρκους διά το έργον τούτο του

Καραϊσκάκη· επειδή όμως εκείνοι δεν είχον την αναγκαίαν δύναμιν

διά να καταπολεμήσωσι και να εκριζώσωσιν από τα Άγραφα τον

Καραϊσκάκην, εξηκολούθουν να προσποιώνται ότι δεν επειράχθησαν

από το κίνημα τούτο, περιμένοντες αρμόδιον καιρόν διά να ρίψωσι

το προσωπείον· διότι επιχειρισθέντες πολλάκις με τας δυνάμεις

των εντοπίων, όχι μόνον δεν έβλαψαν διόλου τον Καραϊσκάκην,

αλλά μάλιστα έγειναν αίτιοι να λεηλατισθώσι πολλά χωρία

τουρκικά.

Η πολιτική αύτη διήρκεσεν έως εις την εποχήν του πασά της

Σκόδρας, ο οποίος ελθών εις Λάρισσαν εζήτησε τον Καραϊσκάκην να

υπάγη εις προσκύνησίν του αυτοπροσώπως και όχι ως άλλοτε, ότε

έστειλεν ως συγγενείς του ανθρώπους μη έχοντας ουδεμίαν

συγγενικήν σχέσιν μετ' αυτού. Ο Καραϊσκάκης, ο οποίος αφ' ενός

μέρους επεθύμει να διαμείνη εις Άγραφα, αφ' ετέρου δε δεν

ετόλμα να υπάγη εις το μέρος των εχθρών, υποπτεύων και

εκδίκησιν διά τα παρελθόντα και απλώς κίνδυνον διά τας συνεχείς

πολιτικάς μεταβολάς των τουρκικών πραγμάτων και διά την

απιστίαν των Τούρκων, ικανόν καιρόν εταλαντεύετο. Τελευταίον,

επειδή είχεν υπερισχύσει ικανώς και το κυριεύον αυτόν πάθος του

στήθους, απεφάσισε να αναχωρήση από τα Άγραφα, διότι δεν ήθελε

δυνηθή ν' αντικρούση την κατ' αυτού ετοιμασθείσαν εχθρικήν

δύναμιν. Μετέβη λοιπόν εις Προυσόν με τριακοσίους περίπου

στρατιώτας και τους μεν στρατιώτας έστειλε να συναγωνισθώσι με

τον Μάρκον Μπότσαρην εις Καρπενήσιον, όπου και παρευρέθησαν,

αυτός δε μετά την μάχην ταύτην, επειδή το πάθος του εγίνετο

εντονώτερον, μετέβη εις Ιθάκην διά να τον επισκεφθώσιν ιατροί

έμπειροι και να δώση εις εαυτόν την ανήκουσαν περιποίησιν.

Μ' όλον ότι οι ιατροί, αφ' ου εδοκίμασαν το πάθος του, δεν τον

έδωκαν ελπίδας ζωής, αυτός μην υποφέρων την εις τας νήσους

διατριβήν, και ων φύσεως ανησύχου, εξήλθε πάλιν εις Μεσολόγγιον

και εζήτει να διορισθή αρχηγός των όπλων της επαρχίας Αγράφων

αλλ' εκεί, ωφεληθείς από την απουσίαν αυτού, είχεν ήδη στερεωθή

ο Γιαννάκης Ράγκος, ο οποίος ενώ είχε βοηθήσει τον Καραϊσκάκην

εις το να κατασταθή εις Άγραφα και είχε συμμεθέξει της

εξουσίας, ύστερον είχεν αποβληθή. Ο Καραϊσκάκης επαρουσιάσθη

εις τον Μαυροκορδάτον, Διευθυντήν τότε της Δυτικής Ελλάδος, και

εζήτει επιμόνως να διορισθή εις την επαρχίαν των Αγράφων, αλλά

το πρόβλημά του δεν εισηκούσθη.

Δυσαρεστηθείς διά τούτο από τον Μαυροκορδάτον, και φανερώς

εναντίον αυτού έλεγε και κρυφίως ωργάνιζε τους διαφόρους

αρχηγούς να τους ελκύση εις βοήθειάν του, και δεν άργησε να

σύρη προς το μέρος του ικανούς, καθώς τους Τζαβέλας και άλλους,

και να γένη τρόπον τινά κέντρον όλων των δυσαρεστημένων από την

διοίκησιν του Μαυροκορδάτου. Αλλά μ' όλον ότι πολλοί παρέστησαν

εις τον Μαυροκορδάτον, ότι ήτον ανάγκη να θεραπευθή το ζήτημα

του Καραϊσκάκη, αυτός επέμεινε βιαζόμενος από το άλλο κόμμα το

υπερασπιζόμενον τον Ράγκον.

Ο Καραϊσκάκης επιθυμών καθ' υπερβολήν να επιτύχη το ζήτημά του,

και νομίζων ότι ηδύνατο να ωφεληθή από την επικρατούσαν κατ'

εκείνην την εποχήν διαίρεσιν εις την Πελοπόννησον, έγραψε προς

τον Κολοκοτρώνην, ότι όλοι σχεδόν οι αρχηγοί της Δυτικής

Ελλάδος είναι σύμφωνοι με το πνεύμα του και επιθυμούν να τον

συνδράμωσιν, αλλ' ότι εμποδίζονται από τον Μαυροκορδάτον και

ολίγους άλλους ομόφρονάς του. Εάν λοιπόν του σταλή έν σώμα

τριακοσίων μόνον στρατιωτών Πελοποννησίων, θέλει κατορθώσει να

διώξη τον Μαυροκορδάτον και επομένως ότι θέλει υπάγει εις την

Πελοπόννησον με όλους τους αρχηγούς της Δυτικής Ελλάδος. Και

τούτο το σχέδιον του Καραϊσκάκη δεν έφερε κανένα καρπόν, είτε

διότι ο Κολοκοτρώνης δεν ενόμισε πιθανά τα γραφόμενα, διά να τα

αποδεχθή, είτε διότι δεν ήτον εις κατάστασιν να τα βάλη εις

ενέργειαν (5)