Μερος 30

Όσην υπόληψιν έλαβεν ο Καραϊσκάκης προς τον Κόχραν, τόσην

καταφρόνησιν και απέχθειαν προς τον Τζιούρτζ, διορισθέντα και

αυτόν αρχιστράτηγον. Αν και ήναι πιθανόν να εκινήθη εις τούτο

από ζηλοτυπίαν, μ' όλον τούτο τα πρώτα του αρχιστρατήγου

κινήματα του έδωκαν ικανήν αιτίαν να τον μεμφθή και να τον

κατακρίνη. Ο Τζιούρτζ, άμα διωρίσθη, επεχείρησε να στρατολογήση

και έδωκε διά τούτο χρήματα εις τον Κώσταν Βλαχόπουλον. Μετέβη

έπειτα εις Μέγαρα, όπου διέτριβον οι Σουλιώται αρχηγοί· έδωκε

και εις αυτούς μίαν ποσότητα χρημάτων και τους κατέπεισε μ'

αυτά να συμμεθέξωσι του αγώνος. Ώστε τι συνέβη εκ τούτου; Οι μη

κινδυνεύσαντες και μη αγωνισθέντες επροπληρώθησαν διά να λάβωσι

μέρος εις τον αγώνα, οι δε συγκροτούντες το στρατόπεδον και

αγωνισθέντες δεν απήλαυσαν τίποτε. Η δυσαρέσκεια διά την

ανισότητα ταύτην ήτον γενική εις το στρατόπεδον, η ελπίς όμως

ενός μέλλοντος ευτυχούς έκαμνε τους στρατιώτας να υπομένωσιν.

Όταν έφθασε και ο Τζιούρτζ εις το στρατόπεδον, επήγεν εις

συνέντευξιν του ο αρχηγός με τους σημαντικωτέρους αξιωματικούς

του. Τας αυτάς σχεδόν ερωτήσεις του Κόχραν έκαμε και αυτός και

τας ιδίας απαντήσεις έλαβεν. Εμβήκε δε εις ενέργειαν, και το

πρώτον έργον του εστάθη να διορίση νέους φροντιστάς, το οποίον

ελύπησε καιρίως τον Καραϊσκάκην διότι υπετίθετο δυσπιστία εις

τους παρ' αυτού διωρισμένους φροντιστάς. Διά τούτο, όταν ο

αρχηγός του ιππικού διευθύνθη προς τον Καραϊσκάκην διά τινας

ανάγκας των ιππέων, αυτός διεύθυνε τον απεσταλμένον προς τον

αρχιστράτηγον, λέγων ότι προς εκείνον πρέπει ν' αποτείνωσι του

λοιπού τας αιτήσεις των. Ο απεσταλμένος επρόβαλε την ανάγκην

του ιππικού εις τον αρχιστράτηγον, αλλ' αυτός απεκρίθη, ότι δεν

δύναται να του χορηγήση το ζητούμενον, διότι δεν έβαλεν εισέτι

εις τάξιν τας υποθέσεις του. Η άρνησις αύτη επείραξε τους

ιππείς και επαραπονέθησαν εις τον Καραϊσκάκην, ο οποίος έδειξε

την δυσαρέσκειάν του και τους εφανέρωσεν ότι συμπάσχει και ο

ίδιος.

Μ' όλον τούτο ο Καραϊσκάκης ενεργούσεν ακούραστα τα καθήκοντά

του, και ευχαριστούμενος διά τας καθ' ημέραν προστιθεμένας νέας

δυνάμεις, ανησχολείτο προθύμως εις την διευθέτησιν αυτών,

επέβλεπε πανταχού και διοίκει το στράτευμα τόσον τακτικά, ώστε

όλοι εθαύμαζον την φρόνησιν και δραστηριότητά του. Και τω όντι

ο Καραϊσκάκης ήτον πρώτος από τους Έλληνας αρχηγούς, όστις

έλαβεν υπό την οδηγίαν του διά μιας δεκαπέντε περίπου χιλιάδας

στράτευμα και το διοίκησε με την μεγαλητέραν τάξιν, εμπειρίαν

και φρόνησιν.

Αλλ' όσον ευχάριστος ήτον η κατάστασις του στρατοπέδου, τόσον

αθλία επαρουσιάζετο εκείνη των πολιορκουμένων. Ανήγγειλαν κατ'

επανάληψιν εις τον αρχηγόν ότι εξέλιπον διόλου σχεδόν και αι

τροφαί και το νερόν και τα ιατρικά διά τους πληγωμένους και

ασθενείς, ώστε ευρίσκοντο εις την εσχάτην αμηχανίαν. Τούτο

έδωκεν αιτίαν εις τον Καραϊσκάκην να συγκροτήση συμβούλιον περί

της Ακροπόλεως. Συνήλθον λοιπόν εις την σκηνήν του μέρος των

προκριτωτέρων αξιωματικών και ο Κόχραν. Γενομένης δε συζητήσεως

περί του τρόπου καθ' ον θέλουν δυνηθή να επιταχύνωσι την

διάλυσιν της πολιορκίας, ο Καραϊσκάκης επρόβαλεν ότι νομίζει

της πρώτης ανάγκης το να κυριευθή από τους Έλληνας το

μοναστήριον του αγίου Σπυρίδωνος εις Πειραιά· διότι με τούτο

ήθελον πέσει εις την εξουσίαν των και όλα τα περί αυτό

οχυρώματα, ώστε το εις Κερατζίνι στρατόπεδον ήθελεν ενωθή με το

εις Φαληρέα, και τότε όλοι ομού ήθελον είναι εις κατάστασιν να

επιχειρήσωσι κανέν κίνημα γενικόν κατά του εχθρικού στρατοπέδου

με ελπίδα επιτυχίας. Ο Κόχραν εζήτησε από τον αρχηγόν να του

είπη τι να πράξη, ή πώς να κατασταθή ωφελιμώτερος εις εκτέλεσιν

του προβαλλομένου σχεδίου, ο δε Καραϊσκάκης κολακευθείς από τον

ευγενή τρόπον του Κόχραν, απεκρίθη ότι αφιερώνει εις αυτόν την

κατεδάφισιν του μοναστηρίου· διότι τον νομίζει υπέρτατον των

μηχανικών και τολμηρότατον εκτελεστήν και των πλέον επικινδύνων

επιχειρήσεων.

Αφ' ού ενεκρίθη αυτό το σχέδιον, ο Κόχραν εζήτησε να ίδη την

θέσιν του μοναστηρίου· και ο Καραϊσκάκης τον ωδήγησεν εις ένα

ωχυρωμένον λόφον, από τον οποίον ηδύνατο να ίδη και την θέσιν

ταύτην και το λοιπόν στρατόπεδον. Αλλ' επειδή ο Κόχραν δεν

ενόμισεν ικανάς όσας παρατηρήσεις έκαμεν από αυτόν τον λόφον

και εζήτησε να οδηγηθή πλησιέστερον, ο Καραϊσκάκης διώρισε τον

Χατζή Μιχάλην, αρχηγόν του ιππικού, να τον οδηγήση όσον

πλησιέστερον ήτον δυνατόν. Ο Κόχραν λοιπόν διά θαλάσσης, ο δε

Χατζή Μιχάλης διά ξηράς επροχώρησαν προς την θέσιν του

μοναστηρίου όσον πλησιέστερον ηδυνήθησαν· και αφ' ού έκαμεν ο

Κόχραν όσας επεθύμει να κάμη παρατηρήσεις, υπεσχέθη να

επιχειρήση την κατεδάφισιν του μοναστηρίου.

Ο Καραϊσκάκης, αφ' ού έπραξε ταύτα μετά του Κόχραν, έδωκε τας

ακολούθους διαταγάς. Επειδή κέντρον της μάχης έμελλε να γένη το

μοναστήριον, του οποίου την κατεδάφισιν είχεν υποσχεθή να

επιχειρήση ο Κόχραν, οι εις την ράχην ευρισκόμενοι Έλληνες να

μην κάμωσι κανέν κίνημα, οποιαδήποτε και αν ήθελεν είναι η

έκβασις του κατά το μοναστήριον επιχειρήματος. Όσοι δε δεν

είναι διωρισμένοι εις οχυρώματα, καθώς και όσοι πλεονάζουσιν

εις αυτά, να ήναι έτοιμοι ν' ακολουθήσωσι τον αρχηγόν όταν τους

προσκαλέση. Εις το πλησιέστερον του Παλαιοκάστρου Ελληνικόν

οχύρωμα διέταξε να στηθή έν κανόνιον, διά να κανονοβολώσι τους

εις τούτο εχθρούς, όχι διά να τους βλάπτωσιν, αλλά μόνον διά να

τους απασχολώσι. Διέταξε ταυτοχρόνως και τον Νικόλαον Πετμεζάν

να διαβή διά θαλάσσης όπισθεν του μοναστηρίου και να κινηθή και

αυτός εκείθεν κατά των εχθρών. Προς το μέρος, όπου ούτος

έμελλε, να αποβή, οι εν τω μοναστηρίω εχθροί είχον πέμψει

φυλακήν συγκειμένην από εκατόν περίπου στρατιώτας. Οι περί τον

Πετμεζάν εφορμήσαντες κατ' αυτών τους τρέπουσιν εις φυγήν· ενώ

δε ούτοι ακολουθούσαν διώκοντες και επλησίαζον εις έν εχθρικόν

οχύρωμα, οι εις Φαληρέα κινηθέντες εις άμιλλαν από το

παράδειγμα και προηγουμένου του σημαιοφόρου των Υδραίων,

εφορμούν έως χίλιοι εις το Τουρκικόν οχύρωμα και εισπηδώσιν εις

αυτό, καθ' ην εποχήν επέπιπτον εις αυτό από το άλλο μέρος οι

περί τον Πετμεζάν. Όσοι από τους εν αυτώ Τούρκους διέφυγον την

μάχαιραν των Ελλήνων κατέφυγον έντρομοι εις το μοναστήριον και

εις τα πλησιέστερα εχθρικά οχυρώματα.

Την ευτυχή ταύτην έκβασιν θεωρήσας από το αντιπέραν μέρος ο

αρχηγός, επαρακίνησε τους μετ' αυτού να κινηθώσι κατά των

εχθρών, και συνοδευόμενος από τον I. Θ. Κολοκοτρώνην, εφορμά

κατά του Παλαιοκάστρου. Οι εις αυτό Τούρκοι δεν ηδυνήθησαν ν'

αντισταθώσιν, αλλ' αμέσως έντρομοι ετράπησαν εις φυγήν.

Διέσπειραν τον τρόμον και εις τα πλησίον οχυρώματα, από τα

οποία εθεώρουν την άτακτον φυγήν των, ώστε εις ολίγων στιγμών

διάστημα οι Έλληνες προοδεύοντες με προθυμίαν αποκατέστησαν

κύριοι όλων των παρά την θάλασσαν Τουρκικών οχύρωμάτων και

επολιόρκησαν στενώτατα το μοναστήριον. Τοιούτος τρόμος ενεσπάρη

εκείνην την ημέραν εις τους εχθρούς και εις τόσην αθυμίαν και

δειλίαν εφαίνοντο βυθισμένοι, ώστε ολίγη προσβολή, ως πολλοί

εσυμπέραινον, ήθελε τους τρέψει εις φυγήν και οι Έλληνες ήθελον

δυνηθή να φθάσωσιν εις τον ελαιώνα. Αλλ' ο Καραϊσκάκης δεν

ενέκρινε να επεκτείνη περισσότερον την νίκην του, φοβούμενος

ίσως την απροσχεδίαστον εξάπλωσιν του στρατοπέδου. Η ημέρα

εκείνη υπήρξεν ημέρα πανηγύρεως διά τους Έλληνας· διό συγχρόνως

με τους πολεμούντας επυροβόλουν και όλοι οι λοιποί, καθώς και

οι πολιορκούμενοι εις το φρούριον, εξηγούντες με τούτο την

ευχαρίστησίν των εις τα γενόμενα.